SAOPŠTENJE
Cene - Potrošacke cene
12.04.2023
Konačni rezultati Periodika objavljivanja: mesečna Datum sledeće objave: 12.05.2023

Indeksi potrošačkih cena, mart 2023.

Cene proizvoda i usluga lične potrošnje u martu 2023. godine, u odnosu na februar 2023. godine, u proseku su povećane za 0,9%.

         

Cene proizvoda i usluga lične potrošnje u martu 2023. godine, u odnosu na februar 2023. godine, u proseku su povećane za 0,9%. Potrošačke cene u martu 2023. godine, u poređenju sa istim mesecom prethodne godine, povećane su za 16,2%, dok su u poređenju sa decembrom 2022. godine u proseku povećane za 3,7%.

Posmatrano po glavnim grupama proizvoda i usluga klasifikovanih prema nameni potrošnje, u martu 2023. godine, u odnosu na prethodni mesec, rast cena je zabeležen u grupama Hrana i bezalkoholna pića (1,8%), Oprema za stan i tekuće održavanje (1,4%), Zdravlje i Restorani i hoteli (za po 1,2%),  Komunikacije i Odeća i obuća (za po 0,5%), Alkoholna pića i duvan (0,4%), Transport (0,2%) i u grupama Stanovanje, voda, električna energija, gas i ostala goriva i Obrazovanje (za po 0,1%).  Pad cena je zabeležen u grupi   Rekreacija i kultura (-0,7%).

Cene ostalih proizvoda i usluga nisu se bitnije menjale.

 

Inflacija merena Indeksima potrošačkih cena

Republika Srbija
  I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Godišnja stopa 1)
20228.28.89.19.610.411.912.813.214.015.015.115.1
202315.816.116.2
Mesečna stopa 2)/
20220.81.10.81.51.21.61.01.21.51.91.00.5
20231.41.40.9

1) Godišnja stopa inflacije – promena cena u tekućem mesecu u odnosu na isti mesec prethodne godine, u %. 

2) Mesečna stopa inflacije – promena cena u tekućem mesecu u odnosu na prethodni mesec, u %.

 

 

Indeksi potrošačkih cena

Republika Srbija
COICOP   Struktura
(%)
III 2023
Ø2022
III 2023
II 2023
III 2023
III 2022
I-III 2023
Ø 2022
I-III 2023
I-III 2022
III 2023
XII 2022
 00 Ukupno100.00110.2100.9116.2109.1116.0103.7
 01 Hrana i bezalkoholna pića31.35116.8101.8125.4114.4124.6106.2
   01.1      Hrana27.83117.6102.0127.0115.1125.9106.6
      01.1.1      Hleb i žitarice4.84115.9100.9125.2113.6123.4106.2
      01.1.2      Meso6.91109.9100.9119.1109.0119.7101.4
      01.1.3      Riba0.80115.2100.8126.7114.1127.1103.9
      01.1.4      Mleko, sir i jaja5.05126.0100.9142.2125.0143.0103.5
      01.1.5      Ulja i masti0.90115.4101.3123.8113.8122.8104.4
      01.1.6      Voće2.33107.8100.1118.1106.5119.6103.2
      01.1.7      Povrće4.17130.9107.7133.4121.6126.3125.0
      01.1.8      Šećer, džem, med i čokolada1.67110.5100.8116.6109.6116.1102.4
      01.1.9      Ostali prehrambeni proizvodi1.16119.9102.2128.7116.9127.6106.9
   01.2      Bezalkoholna pića3.52110.1100.4113.2109.3114.4103.1
      01.2.1      Kafa, čaj i kakao1.36111.9100.7114.1110.7115.3104.6
      01.2.2      Mineralna voda, bezalkoholna pića i sokovi2.16109.0100.2112.7108.4113.8102.2
 02 Alkoholna pića, duvan i narkotici7.10106.2100.4107.9105.8108.7103.2
   02.1      Alkoholna pića2.67109.0100.9111.7107.4111.3103.6
      02.1.1      Žestoka alkoholna pića0.50106.4100.3110.0105.9110.1101.4
      02.1.2      Vino0.68107.1101.2110.6105.9111.3101.0
      02.1.3      Pivo1.49110.7101.0112.6108.5111.6105.6
   02.2      Duvan4.43104.5100.0105.6104.9107.0102.9
 03 Odeća i obuća4.48104.6100.5108.8104.5108.199.9
   03.1      Odeća3.19105.4100.4109.1105.2108.7100.1
      03.1.1      Materijal za odeću0.05106.4100.7108.9105.3108.3103.5
      03.1.2      Odevni predmeti2.96105.2100.4109.1105.1108.799.8
      03.1.3      Ostali odevni predmeti0.09108.7100.7110.7107.6110.3103.6
      03.1.4      Čišćenje, popravka i šivenje odeće0.09106.8101.6108.9105.3108.4102.7
   03.2      Obuća1.29102.6100.6108.2102.7106.599.4
      03.2.1      Obuća1.23102.1100.5108.0102.3106.299.0
      03.2.2      Popravka obuće0.06112.3102.0113.3109.3110.8106.7
 04 Stanovanje, voda, el. energija, gas i ostala goriva13.58114.8100.1123.1114.4123.4104.7
   04.1      Stvarne stambene rente1.30121.4100.7132.2119.2130.8108.2
   04.3      Održavanje i popravka stanova1.02107.7101.2112.3106.5112.3102.4
      04.3.1      Materijal za održavanje i popravku stanova0.52109.7101.4117.0108.1117.0103.4
      04.3.2      Usluge za održavanje i popravku stanova0.50105.6101.0107.7104.8107.7101.4
   04.4      Snabdevanje vodom i ostale stambene usluge1.84113.6100.6117.3111.5115.2106.2
      04.4.1      Snabdevanje vodom1.08112.7100.7116.5110.2113.8107.5
      04.4.2      Odnošenje smeća0.49115.4100.5119.0114.6118.3103.0
      04.4.3      Odvođenje otpadne vode0.27113.7100.6117.5111.2114.8107.4
   04.5      Električna energija, gas i ostala goriva9.42114.999.8124.2115.1125.2104.1
      04.5.1      Električna energija za domaćinstvo5.07114.1100.0118.6114.1118.6107.1
      04.5.2      Gas0.34115.399.9119.7115.4119.6110.1
      04.5.4      Čvrsta goriva2.42120.197.9140.8122.1146.797.2
      04.5.5      Daljinsko grejanje1.59109.7102.5111.3107.7109.2105.5
 05 Oprema za stan i tekuće održavanje4.29112.9101.4118.5111.5118.6103.6
   05.1      Nameštaj, tepisi i ostale podne prostirke0.61108.6101.0113.4107.6113.7102.4
      05.1.1      Nameštaj, rasveta i dekorativna oprema za stan0.47108.6100.8113.7107.8113.9102.2
      05.1.2      Tepisi i ostale podne prostirke0.10105.4102.2108.4104.2109.0102.1
      05.1.3      Popravka nameštaja, rasvete i podnih prostirki0.04115.7101.4124.8113.8125.2104.5
   05.2      Tekstil za domaćinstvo0.24107.1100.8109.8106.4109.6102.9
   05.3      Aparati za domaćinstvo0.98106.0100.5109.8105.6110.4101.1
      05.3.1      Veliki kućni aparati0.73106.5100.6111.0106.0111.6101.1
      05.3.2      Mali električni aparati0.17103.799.5106.3103.7106.8100.8
      05.3.3      Popravka aparata za domaćinstvo0.08105.9101.0107.8105.2108.8101.6
   05.4      Posuđe i ostali pribor za jelo0.32108.1100.7112.5107.4112.6102.1
   05.5      Alat i ostala oprema za kuću i vrt0.19106.8100.5111.7106.0111.8102.6
      05.5.1      Veći alat i oprema za kuću i vrt0.03104.5100.4107.3103.8108.4101.9
      05.5.2      Mali alat i raznovrsni pribor0.16107.3100.6112.4106.4112.3102.7
   05.6      Sredstva i usluge za tekuće održavanje stana1.95119.8102.2128.0117.6127.8105.6
      05.6.1      Sredstva za održavanje stana 1.74120.6102.3129.3118.3129.3105.4
      05.6.2      Usluge za tekuće održavanje stana0.21112.5101.7118.0111.1116.6107.0
 06 Zdravlje5.52105.3101.2107.7104.1107.5102.7
   06.1      Lekovi i medicinski uređaji i oprema3.65104.6100.9106.5103.8106.5102.0
      06.1.1      Lekovi3.19104.3100.8106.2103.5106.3101.8
      06.1.2      Ostali medicinski proizvodi0.20109.4101.5112.2107.6111.3103.6
      06.1.3      Terapeutski proizvodi i oprema0.26104.6100.7106.8103.6105.2102.9
   06.2      Zdravstvene nebolničke usluge1.87106.7101.8109.9104.7109.3104.0
      06.2.1      Medicinske usluge0.74106.5101.1109.9104.9110.8103.5
      06.2.2      Stomatološke usluge0.45112.3105.4117.8107.6113.2108.3
      06.2.3      Prateće medicinske usluge0.68103.2100.1104.3102.7104.7101.6
 07 Transport12.61101.1100.2105.4100.6106.5100.5
   07.1      Nabavka vozila1.96103.5100.2105.3103.4105.9101.2
      07.1.1      Automobili1.87103.6100.2105.4103.5106.0101.2
      07.1.3      Bicikli0.09101.3100.4102.5100.9104.0100.7
   07.2      Korišćenje i održavanje vozila8.6999.4100.2104.498.9105.7100.0
      07.2.1      Rezervni delovi1.19106.2100.9110.8105.4110.7101.5
      07.2.2      Goriva i maziva za putnička vozila6.1596.4100.1102.195.9103.999.2
      07.2.3      Održavanje i popravka putničkih vozila0.68108.0100.0112.3107.8112.0100.7
      07.2.4      Ostale usluge u vezi sa upotrebom vozila0.67106.1100.1107.5105.9107.4103.7
   07.3      Transportne usluge1.96105.9100.5109.7105.4110.5101.7
      07.3.1      Prevoz putnika železnicom0.02100.0100.0100.0100.0100.0100.0
      07.3.2      Prevoz putnika drumom1.62107.2100.7111.8106.6112.7102.0
      07.3.3      Prevoz putnika avionom0.3299.9100.099.799.999.8100.0
 08 Komunikacije5.67101.1100.5101.3100.7100.9100.7
   08.1      Poštanske usluge0.11100.3100.0100.0100.3100.9100.0
   08.2      Telefonska oprema0.63107.2103.7108.8104.5106.4103.8
   08.3      Telefonske i ostale usluge4.93100.3100.1100.3100.2100.2100.3
 09 Rekreacija i kultura5.55104.899.3109.7104.8109.0101.8
   09.1      Audio-vizuelna, fotografska i računarska oprema1.00101.9101.2102.8101.2102.4100.4
      09.1.1      Oprema za prijem, snimanje i reprodukciju zvuka i slike0.2898.699.899.498.798.699.4
      09.1.2      Fotografska i filmska oprema0.01101.7100.6101.6101.3101.4101.5
      09.1.3      Računarska oprema0.62103.3101.8104.2102.2103.9101.1
      09.1.4      Mediji za snimanje slike i zvuka0.07102.1101.5103.1101.8103.698.9
      09.1.5      Popravka audio-vizuelne, fotografske i računarske opreme0.02103.8100.0106.3103.7106.2100.3
   09.2      Veća trajna dobra za rekreaciju i kulturu0.08107.5100.6110.3107.0109.1103.8
   09.3      Ostala oprema za rekreaciju, vrt i kućni ljubimci0.85112.0102.0116.5110.2115.7104.0
      09.3.1      Igračke, igre i hobi0.18105.3100.8107.0104.7106.9101.9
      09.3.2      Oprema za sport i kampovanje0.19109.7100.0113.5109.4114.7101.6
      09.3.3      Bašte, sadnice i cveće0.19119.1104.9127.2114.8124.5109.0
      09.3.4      Kućni ljubimci, sredstva i usluge u vezi sa kućnim ljubimcima0.19112.5103.2117.7109.9116.3104.2
      09.3.5      Veterinarske i druge usluge za životinje0.10114.3100.1118.1113.5117.3102.3
   09.4      Rekreacija i kultura – usluge2.12107.2100.3108.0105.5106.4106.0
      09.4.1      Rekreacija – usluge0.54109.3101.2111.5107.7110.1106.7
      09.4.2      Kultura – usluge1.58106.5100.1106.8104.7105.1105.8
   09.5      Novine, knjige i kancelarijski pribor0.97106.3100.2112.2106.1113.1100.8
      09.5.1      Knjige0.57103.799.9106.7103.9106.9100.2
      09.5.2      Novine i časopisi0.24104.5100.0113.4104.5115.4100.0
      09.5.3      Ostali štampani materijali0.02107.8101.0111.1106.5110.8103.1
      09.5.4      Kancelarijski materijal0.14119.5101.4130.1118.0131.6103.9
   09.6      Paket-aranžmani0.5386.484.5109.197.9109.485.2
 10 Obrazovanje1.66102.1100.1102.9101.9102.8100.4
 11 Restorani i hoteli2.82114.7101.2122.5113.5122.2102.7
   11.1      Restorani, kafei i kantine2.36112.9101.2119.7111.7119.6102.9
   11.2      Usluge smeštaja0.46123.9101.4138.4122.9137.7101.6
 12 Ostali lični predmeti i ostale usluge5.37110.5100.7115.4109.7115.0104.1
   12.1      Lična nega2.36115.4101.5124.5113.6123.8104.4
      12.1.1      Usluge u frizerskim i kozmetičkim salonima0.43112.9101.9121.4111.0120.7104.7
      12.1.2      Električni aparati za ličnu negu0.09105.6100.7108.8104.8109.1101.2
      12.1.3      Ostali predmeti za ličnu negu1.84116.4101.5126.2114.6125.4104.5
   12.3      Lični predmeti0.40107.2100.7110.5106.5110.5103.1
      12.3.1      Nakit i satovi0.09102.5100.0105.6102.6107.1100.0
      12.3.2      Ostali lični predmeti0.31108.5100.9111.9107.7111.5104.0
   12.4      Socijalna zaštita0.29100.7100.0101.2100.7101.0100.0
   12.5      Osiguranje1.15110.6100.0111.2110.7111.3108.6
      12.5.2      Osiguranje stana0.03100.0100.0100.0100.0100.0100.0
      12.5.4      Osiguranje transportnih vozila1.12110.9100.0111.6110.9111.6108.8
   12.6      Finansijske usluge0.64104.2100.0106.7104.2106.7100.0
   12.7      Ostale usluge0.53104.0100.0105.0103.9105.1101.2
 Roba1)74.76111.3101.0118.0110.1118.0104.0
 Usluge1)25.24107.0100.4110.5106.3110.0102.7

1) Videti metodološka objašnjenja.

 

Tabele

 

Metodološka objašnjenja

 

Indeksi potrošačkih cena se od januara 2009. godine koriste kao zvanična mera inflacije. Osim toga, koriste se i kao deflator u nacionalnim računima i u prometu, za usklađivanje plata, penzija, socijalnih davanja, za prilagođavanje vrednosti u poslovnim i privatnim ugovorima i dr.

Indeksi potrošačkih cena (CPI by COICOP) definišu se kao mera prosečne promene cena fiksne korpe robe i usluga koje domaćinstva kupuju u cilju zadovoljenja svojih potreba. Primanja u naturi, životno osiguranje i pokloni nisu uključeni u listu. Takođe nisu uključeni imputirana renta, izdaci za investicije (stanovi, zemljište i dr.), kao ni izdaci za igre na sreću.

Usluge čine popravke, čišćenje i šivenje odeće i obuće, najam stana (renta), održavanje i popravka stana, komunalne usluge (osim snabdevanja domaćinstava vodom), usluge u vezi sa zdravljem, održavanjem automobila, transportom, komunikacijama, rekreacijom i kulturom, obrazovanjem, osiguranjem, ličnom negom i ostale usluge. Roba su svi proizvodi osim usluga.

Lista proizvoda redovno se revidira kako bi se očuvala njena reprezentativnost u pogledu strukture potrošnje i navika potrošača.

Od 2016. godine, Republički zavod sa statistiku obračunava Harmonizovani indeks potrošačkih cena (HICP). Osnovna namena ovog indeksa je poređenje inflacije u zemljama EU, izračunate po jedinstvenoj metodologiji namenjenoj za izračunavanje Harmonizovanog indeksa potrošačkih cena.

Osnovne razlike između CPI i HICP:

Namena: CPI se koristi za merenje inflacije u zemlji, a HICP se koristi za merenje inflacije u EU.

Obuhvat: CPI pokriva finalnu potrošnju rezidentnog stanovništva kako u zemlji, tako i u inostranstvu. HICP pokriva finalnu potrošnju stanovništva, kako rezidenata tako i nerezidenata u zemlji.

Ponderi: U skladu sa razlikama u obuhvatu, i ponderi se razlikuju. Polazna osnova je ista, finalna potrošnja stanovništva, ali se koncepti razlikuju. Za nacionalni CPI primenjuje se nacionalni koncept, a za izračunavanje HICP domaći koncept.

Klasifikacija: Za oba indeksa koristi se COICOP.

Lista proizvoda i usluga: Koristi se ista lista proizvoda i usluga.

Metod obračuna: Lesperov tip indeksa koristi se za obračun oba indeksa.

Oba indeksa cena se računaju za teritoriju Republike Srbije.

Republički zavod za statistiku od 1999. godine ne raspolaže podacima za AP Kosovo i Metohija, tako da oni nisu sadržani u obuhvatu podataka za Republiku Srbiju (ukupno).

Podaci se publikuju 12. u mesecu za prethodni mesec, u ediciji Saopštenja, sa oznakom CN 11, kao i na veb-sajtu Republičkog zavoda za statistiku (http://www.stat.gov.rs/oblasti/cene/potrosacke-cene/).