Količina domaćih ekstrahovanih resursa u 2021. godini iznosila je 129 029 hilj. tona, što je za 0,2% više u odnosu na prethodnu godinu. Posmatrano po kategorijama materijala, najveći iznos u domaćoj ekstrakciji imali su fosilna goriva (37 543 hilj. tona) i biomasa (36 163 hilj. tona).
Uvoz materijala u 2021. godini iznosio je 20 147 hilj. tona, odnosno 7,6% više nego u 2020. godini. Kategorije materijala koje su se najviše uvozile bile su fosilna goriva (38,5%) i rude metala (16,6%).
Izvoz materijala u 2021. godini iznosio je 16 340 hilj. tona, što je za 1,5% više nego u prethodnoj godini. Od ukupne količine izvezenog materijala najviše su se izvozile biomasa (47,6%) i rude metala (18,0%).
Domaća potrošnja materijala u 2021. godini iznosila je 132 836 hilj. tona, što je za 1,1% više nego u 2020. godini. Prema kategorijama materijala, najveća je bila potrošnja fosilnih goriva (43 505 hilj. tona) i nemetalnih minerala (33 553 hilj. tona). Domaća potrošnja materijala po stanovniku u 2021. godini iznosila je 19,4 tone, što je za 0,4 tone više u odnosu na prethodnu godinu.
Produktivnost resursa, kao odnos između bruto domaćeg proizvoda (BDP) i domaće potrošnje materijala, u 2021. godini iznosila je 39,8 RSD po kilogramu, što je za 6,42% više nego 2020. godine, odnosno rast potrošnje materijala je bio manji od rasta BDP-a u odnosu na prethodnu godinu.
1. Indikatori materijalnih tokova
| God | Domaći ekstrahovani resursi | Uvoz | Izvoz | Domaća potrošnja materijala | Fizički trgovinski bilans | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 = 1 + 2 - 3 | 5 = 2 - 3 | ||
| Ukupno | 2020 | 128736 | 18727 | 16091 | 131372 | 2636 |
| 2021 | 129029 | 20147 | 16340 | 132836 | 3807 | |
| Biomasa | 2020 | 41937 | 3040 | 8523 | 36454 | -5483 |
| 2021 | 36163 | 3349 | 7780 | 31732 | -4431 | |
| Rude metala | 2020 | 18164 | 3748 | 2323 | 19589 | 1425 |
| 2021 | 22725 | 4309 | 2934 | 24100 | 1375 | |
| Nemetalni minerali | 2020 | 27776 | 3895 | 2198 | 29473 | 1697 |
| 2021 | 32598 | 3337 | 2382 | 33553 | 955 | |
| Fosilna goriva | 2020 | 40859 | 6705 | 1771 | 45793 | 4934 |
| 2021 | 37543 | 7748 | 1786 | 43505 | 5962 | |
| Ostali proizvodi | 2020 | - | 1339 | 1275 | 64 | 64 |
| 2021 | - | 1403 | 1458 | -55 | -55 |
2. Indikatori efikasnosti resursa
| 2020 | 2021 | |
|---|---|---|
| Domaća potrošnja materijala po stanovniku (t) | 19 | 19.4 |
| Produktivnost resursa (RSD/kg) | 37.4 r) | 39.8 p) |
p) Prethodni podatak.
r) Revidiran podatak.
Metodološka objašnjenja
Materijalni tokovi su tokovi materijala između ekonomije i prirodnog okruženja, što obuhvata ekstrahovane sirovine i druge primarne materijale iz prirodnog okruženja (prirodni resursi), te njihovo otpuštanje u prirodno okruženje, kao i tokove materijala između ekonomije i inostranstva (uvoz i izvoz).
Klasifikacija materijala koja se koristi u Računu materijalnih tokova grupiše domaće ekstrahovane resurse u četiri kategorije: biomasa (iz poljoprivrede, šumarstva i ribolova), rude metala, nemetali (kamen, glina i slično) i fosilna goriva (ugalj, nafta, gas).
Klasifikacija materijala koja se koristi u Računu materijalnih tokova:
-
Biomasa obuhvata organsko-nefosilne materijale biološkog porekla. Domaća ekstrakcija biomase obuhvata svu biomasu biljnog porekla, ulovljenu ribu i biomasu ulovljenih životinja. Biomasa stoke i stočarskih proizvoda (npr. mleko, meso, jaja i sl.) nije uračunata u domaću ekstrakciju.
- Rude metala i nemetali predstavljaju dve najveće grupe minerala i sastoje se od rude i građevinskih i industrijskih minerala.
- Naftni resursi i ostali materijali fosilnih energenata su materijali formirani od biomase u geološkoj prošlosti. Oni obuhvataju materijale u čvrstom, tečnom i gasovitom stanju.
Osnovni principi i metode za izradu računa materijalnih tokova za nivo ukupne ekonomije, kao i rezultati za Republiku Srbiju, prikazani su u publikaciji „Indikatori materijalnih tokova u Republici Srbiji, 2001–2011“ i nalaze se na sajtu Republičkog zavoda za statistiku.
Serije podataka indikatora materijalnih tokova dostupne su na sajtu Republičkog zavoda za statistiku, u bazi podataka, sa metodološkim objašnjenjem.
Republički zavod za statistiku od 1999. godine ne raspolaže pojedinim podacima za AP Kosovo i Metohija, tako da oni nisu sadržani u obuhvatu podataka za Republiku Srbiju (ukupno).